Steeds meer mensen geven aan dat ze slecht slapen. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Meestal blijft het bij zo nu en dan een slechte nacht, maar regelmatig neemt het ernstigere vormen aan. Om een slaapprobleem op te lossen wordt al snel slaapmedicatie gebruikt. Beter is het als je dat kunt voorkomen. Om meer inzicht te krijgen in jouw slaapritme is het prettig om te weten wat slaap nou precies is. Hoe een normaal slaappatroon er uitziet en wat er tijdens de slaap gebeurt in je lichaam.
WAT IS SLAAP?
Een derde van ons leven brengen we slapend door. Tijdens de slaap ontspannen de spieren en onze hersenactiviteit neemt af. Ademhaling en hartslag vertragen. We zijn ons niet meer bewust van prikkels van buitenaf. Net zoals eten en drinken is slapen een eerste levensbehoefte. Een paar dagen slecht slapen en je merkt al heel snel dat je niet meer lekker in je vel zit. Je kunt je minder goed concentreren, bent minder vrolijk en minder productief.
WAAROM SLAPEN WE?
Slaap dient voor mentaal en fysiek herstel. Toch blijven zowel onze hersenen als ons lichaam wel actief tijdens de slaap. Vanuit je hersenen worden verschillende processen aangestuurd. Je hart mag natuurlijk niet stoppen met pompen en je longen moeten blijven bewegen. Slapen kost ook energie, daarom moet je zorgen dat je niet oververmoeid bent als je gaat slapen. Je kunt écht te moe zijn om te slapen. Wel moet je genoeg behoefte hebben om te slapen. Die behoefte bouw je overdag op en noemen we slaapschuld. Zodra je opstaat begin je met het opbouwen van die slaapschuld. Het helpt om overdag actief zijn, bewegen in de buitenlucht, goed eten en drinken.
Want door voldoende daglicht op te vangen maakt je lichaam het hormoon melatonine aan. Dit is een belangrijk slaapstofje dat van invloed is op het slaap–waakritme. Melatonine kun je ook kopen als slaappilletje. Het is zonder recept verkrijgbaar, maar toch is het beslist geen onschuldig middel! Het beste kun je proberen om zowel slaaphormonen als slaapmedicatie te vermijden omdat je misschien wel even slaapt, maar je doorloopt de verschillende slaapfasen op een andere manier dan eigenlijk zou moeten waardoor je juist je natuurlijke slaapritme beinvloedt. Of nog erger……. je wordt afhankelijk van slaapmiddelen!
HOE ZIET EEN GOEDE NACHTRUST ER UIT?
Je nacht is opgedeeld in 4 tot 6 slaapcycli van ieder 90 tot 120 minuten. Eén cyclus bestaat uit 5 slaapfasen.
FASE 1 (overgangsfase naar de lichte slaap) duurt ongeveer 5 minuten: Het inslapen. De oogbeweging wordt trager, je oogleden worden zwaar, de hersenactiviteit neemt langzaam af. Je zweeft als het ware even tussen waken en slapen.
FASE 2 (lichte slaap) duurt ongeveer 45 minuten: Als je je comfortabel en veilig voelt zak je weg in een echte slaap. Je wordt niet meer zomaar wakker van ieder geluid. En toch, als je wakker gemaakt wordt uit deze fase heb je het gevoel dat je nog niet echt hebt geslapen.
FASE 3 (overgangsfase naar de diepe slaap) duurt ongeveer 5 tot 10 minuten: Je ademhaling wordt regelmatig, dieper en langzamer. Spieren ontspannen zich nu helemaal en het hartritme daalt. Je wordt nu niet meer zomaar wakker en je hebt je overgegeven aan de diepe slaap.
FASE 4 (diepe slaap) duurt 15 tot 20 minuten: Echte diepe slaap. Een belangrijke slaapfase die zorgt voor fysiek herstel. Hartritme en ademhaling zijn nu op zijn laagst. Als je uit deze slaap gewekt wordt ben je gedesoriënteerd en heb je tijd nodig om je te realiseren waar je bent.
FASE 5 (REM-slaap), droomslaap duurt 20 tot 25 minuten. Deze slaapfase laat armen en benen helemaal ontspannen. Je bent nu nagenoeg verlamd. De REM-slaap staat bekend om de snelle oogbewegingen. Je hersenen draaien nu op volle toeren. Dit is de fase waarin je droomt, vooral tijdens stressvolle periodes droom je meer. Verwerken van alles wat je deze dag hebt meegemaakt. Opslaan van nieuwe informatie. De ademhaling en de hartslag zijn nu heel onregelmatig en de bloeddruk stijgt.
Deze slaapfase is heel belangrijk om vanalles te verwerken en letterlijk een plekje te geven en dat kost heel veel energie. Dit is de laatste slaapfase van de cyclus. Na deze (REM)slaapfase ontwaak je, als er geen wekprikkels* zijn geweest waardoor je echt bewust wakker bent geworden dan draai je je even om en gaat weer opnieuw beginnen. Maar als er wel wekprikkels zijn, dan kan het lastig zijn om weer in te slapen.
*Wat zijn wekprikkels: te warm, te koud, pijn, benauwdheid, plassen, angst, piekeren, transpireren, geen fijne inslaaphouding kunnen vinden, geluiden, te veel licht, honger, misselijk enz.
LEKKER SLAPEN BEGINT IN EEN FIJN BED
Wist je dat je wakker kunt liggen van een bed dat niet (meer) bij jouw slaapwensen past? Wat ik heel veel hoor van mijn klanten is dat ze niet meer lekker kunnen liggen in hun eigen bed. Het is te hard, te zacht te warm of het is niet meer mogelijk om in je vertrouwde voorkeurshouding te liggen. Je spieren doen pijn, je kunt je niet meer ontspannen, of het kost je te veel kracht om jezelf om te draaien. Ook daarvan kun je behoorlijk uit je slaap gehouden worden. Het is mogelijk om die klachten te verlichten of weg te nemen met slaapgerelateerde producten.
Veel mensen hebben behoefte aan een duidelijk en persoonlijk advies
Een matras met een stabiele ondersteuning of een onderdeken gemaakt van vochtabsorberende materialen bijvoorbeeld. Een dekbed met een optimaal vochtregulerend vermogen of een hoofdkussen dat lekker zacht aanvoelt en toch je hoofd draag en bovendien ook nog aangenaam koel aan blijft voelen. Een ondersteuningskussen waardoor je in een (half –)zijdelingse houding meer steun krijgt of een elektrische lattenbodem zodat je gemakkelijker met je hoofd of je benen een stukje omhoog kunt slapen en ook met gemak uit je bed kunt opstaan. Verder zijn er moltons, hoeslakens en dekbedovertrekken in verschillende materialen die ervoor kunnen zorgen dat je het minder warm hebt.
GOED SLAPEN IS HEEL PERSOONLIJK
Wat voor de één te koud is, is voor de ander weer te warm. Wat jij fijn vindt is niet voor iedereen een oplossing. Op deze site staan nog blogs over allerlei onderwerpen waarin ik uitleg hoe je klachten zou kunnen verlichten met matras, hoofdkussen, dekbed en beddengoed van verschillende materialen. Ik hoop dat het je helpt en als je vragen hebt hoor ik het heel graag! Ik vertel je er graag meer over.
HEB JE WEL EENS GEHOORD VAN EEN SLAAPCOACH?
Wat nu als je bed helemaal naar wens is en toch word jij gebroken wakker? Dan is het fijn om samen met een slaapcoach te bekijken of er nog meer mogelijkheden zijn om de kwaliteit van je slaap te verbeteren. Ik kan je helpen om meer inzicht te krijgen in jouw slaappatroon en je slaapproblemen in kaart brengen. Als er meer gespecialiseerde hulp nodig is kan ik je in contact brengen met goede slaapexperts die samen met jou op zoek gaan naar een begeleidingsvorm die het beste bij je past. Wakker liggen is echt niet nodig!
Karine van Helvoort
Persoonlijk Slaapadvies
Geef een reactie